Ελληνική αγορά ακινήτων …. come back

Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική αγορά ακινήτων, λόγω κρίσης, είχε πάψει να αποτελεί αγορά στόχο για επενδυτές από το εξωτερικό. Ακόμα και οι εγχώριοι επενδυτές, λόγω των νέων φόρων που επιβλήθηκαν στην ακίνητη περιουσία (νέος φόρος ακινήτων), αλλά και λόγω της χαμηλής ζήτησης, είχαν χάσει το ενδιαφέρον τους για τα ακίνητα. Η μείωση της ζήτησης, που αφορά σχεδόν όλα τα είδη ακινήτων, οδήγησε άλλωστε κατά τα έτη 2008 έως 2013 συσσωρευτικά σε πτώση των τιμών, της τάξεως του 40% κατά μέσο όρο. Σε ειδικές περιπτώσεις, όμως, έχουν καταγραφεί και πτώσεις που ξεπερνούν ακόμα και το 60%. Οι τιμές ενοικίασης έχουν υποστεί επίσης σημαντική μείωση. Η αγορά αυτή, κατά συνέπεια, εθεωρείτο υψηλού ρίσκου και το ελληνικό ακίνητο δεν αποτελούσε πλέον προϊόν με επενδυτικό ενδιαφέρον.

Σήμερα, από ότι δείχνουν τα νέα δεδομένα, όλα αυτά ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Η πολιτική σταθερότητα, οι πρώτοι θετικοί αριθμοί για την ελληνική οικονομία, η εξαιρετική τουριστική σεζόν του περασμένου έτους αλλά και η φετινή σεζόν, που αναμένεται να είναι εξίσου καλή, καθώς και τα πρώτα θετικά μηνύματα στα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης, σηματοδοτούν την αρχή του τέλους της οικονομικής κρίσης, αλλά πιθανώς και το τέλος της κρίσης στην ελληνική κτηματαγορά. Πολλοί δείκτες δείχνουν, ότι η Ελλάδα βρίσκεται λίγο πριν την ανάκαμψη. Αυτό σημαίνει, ότι πλέον είναι η ιδανική στιγμή για επενδύσεις σε ελληνικά ακίνητα, καθότι πάντα μετά την οικονομική ανάκαμψη ακολουθεί και η ανάκαμψη της αγοράς των ακινήτων. Όποιος μπορεί, λοιπόν, να ερμηνεύσει σωστά τους οικονομικούς δείκτες, θα πρέπει ήδη να βλέπει την αλλαγή στην αγορά.

Οι περισσότεροι ειδικοί εκτιμούν, πως στην παρούσα χρονική στιγμή οι τιμές των ακινήτων βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο και δεν αναμένεται περαιτέρω πτώση, παρά μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις, όπου για παράδειγμα υφίστανται προβλήματα ρευστότητας από την πλευρά των  ιδιοκτητών. Ας αναφερθεί εδώ, ότι η πτώση – διόρθωση των τιμών κατά τα τελευταία έτη, στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν μεγαλύτερη από ότι θα έπρεπε, κι έτσι μπορούμε να αναμένουμε ακόμα και κάποια αύξηση τιμών σε βάθος πενταετίας, που θα οδηγήσει στην πραγματική αγοραία αξία του ακινήτου. Προφανώς, αυτό αποτελεί στην παρούσα φάση μεγάλη ευκαιρία και θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από δυνητικούς επενδυτές.

Τα ακίνητα σήμερα

Αρκετοί θεσμικοί επενδυτές και κτηματομεσίτες που δραστηριοποιούνται διεθνώς, έχοντας αναλύσει σε βάθος την τρέχουσα κατάσταση στη χώρας μας, αναγνωρίζουν πλέον μια ξεκάθαρη αλλαγή στο ενδιαφέρον των επενδυτών για ακίνητα στην Ελλάδα. Ήδη από το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους, εκπρόσωποι τους επισκέπτονται τακτικά τη χώρα μας, προκειμένου να εντοπίσουν πιθανές ευκαιρίες πρωτίστως στην Αθήνα και δευτερευόντως στη Θεσσαλονίκη και στα νησιά, δείχνοντας ιδιαίτερη προτίμηση σε αυτά που έχουν κάποιο κρίσιμο μέγεθος αλλά και καλή προσβασιμότητα. Οι επενδυτές εστιάζουν κατά κόρον σε επαγγελματικά κτίρια με καλές και εξασφαλισμένες αποδόσεις.

Πέραν αυτού, και ο τομέας των τουριστικών ακινήτων ανακτά σταδιακά την αίγλη του. Αυτό, προφανώς, σχετίζεται με τις καλές επιδόσεις στον τουριστικό τομέα, που όπως συχνά ακούγεται, αποτελεί τη βαριά μας βιομηχανία. Η αναμενόμενη συνέχιση της βελτίωσης κατά το τρέχον έτος, σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση της γενικής κατάστασης, οδηγεί επενδυτές στην ανίχνευση ευκαιριών στον τομέα αυτόν. Πέρα από πολυτελείς κατοικίες σε νησιά και τουριστικά θέρετρα, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και ξενοδοχεία, των οποίων οι τιμές είναι σε καλά επίπεδα. Τους τελευταίους μήνες υπάρχει επίσης αυξημένο ενδιαφέρον ακόμα και για μικρότερες εξοχικές μονοκατοικίες ή και διαμερίσματα σε τουριστικές περιοχές. Η Πελοπόννησος και η Χαλκιδική μπαίνουν ξανά δυναμικά στον χάρτη. Σημειωτέο, ότι στους ενδιαφερόμενους αγοραστές συγκαταλέγονται πέρα από τους Ρώσους και τους Άγγλους, κάτοικοι των Βαλκανίων αλλά και Γερμανοί. Επισημαίνεται, ότι ειδικά οι τελευταίοι είχαν αποστασιοποιηθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια από την εγχώρια αγορά τουριστικής κατοικίας.

Οι ευκαιρίες στην ελληνική κτηματαγορά

Η Ελλάδα, «η χώρα του φωτός» όπως συχνά ακούμε να την προσφωνούν, θεωρείται λόγω πολύ καλών κλιματικών συνθηκών, αλλά και λόγω της φυσικής της ομορφιάς, ως ιδανικός προορισμός για διακοπές και για ξεκούραση. Αυτή όμως είναι μόνο η μία πλευρά της Ελλάδος. Εσφαλμένα περιοριστήκαμε τα τελευταία χρόνια στη μία αυτή πλευρά της, παραλείποντας την εκμετάλλευση κι άλλων ευκαιριών.

Λόγω των μεταρρυθμίσεων που αποφασίστηκαν κατά τα τελευταία έτη, η χώρα μας παρέχει πλέον ιδανικές συνθήκες για σειρά δραστηριοτήτων, που μέχρι τώρα ούτε καν μπορούσαμε να φανταστούμε, ότι θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα. Σε συνδυασμό με την ιδιωτικοποίηση υποδομών αυτό μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για μια νέα εποχή με ένα άλλο είδος ανάπτυξης.

Οι νέες δραστηριότητες θα επιφέρουν νέα δεδομένα και νέες απαιτήσεις σε όλα τα επίπεδα. Αναλογικά, θα επιφέρουν και νέες ευκαιρίες στον τομέα των ακινήτων. Θα υπάρξει και πάλι ζήτηση, αλλά σε «διαφοροποιημένα» ακίνητα. Οι developers του αύριο θα αναπτύσσουν διαφορετικά προϊόντα ή θα χρειαστεί να ξανααναπτύξουν και να προσαρμόσουν τα υφιστάμενα ακίνητα στις νέες απαιτήσεις. Όπως και να έχει, αυτό το δεδομένο παρέχει τεράστιες ευκαιρίες για εταιρίες ανάπτυξης ακινήτων, που διακατέχουν την τεχνογνωσία της δημιουργίας κατάλληλου για την αγορά προϊόντος, και αποτελεί την αφορμή να επενδύσει κάποιος σε ακίνητα σε αυτή τη χρονική στιγμή.

Δυστυχώς, εδώ θα πρέπει να πούμε, ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των διαθέσιμων ακινήτων είναι και θα παραμείνει εκτός ζήτησης και κατά συνέπεια – ίσως για πάντα – εκτός αγοράς. Σε αυτά περιλαμβάνονται και κτίρια, που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ. Ο εγχώριος «μηχανισμός παραγωγής ακινήτων», λειτουργώντας πέρα από κάθε κανόνα της αγοράς, δημιούργησε τα τελευταία έτη μαζικά προϊόν, για το οποίο σήμερα δεν υπάρχει ούτε αγοραστής, ούτε χρήστης. Ακόμα και αυτά τα ακίνητα, είτε θα πρέπει όπως αναφέρθηκε και παραπάνω να «ξανααναπτυχθούν», εάν αυτό είναι δυνατό, είτε θα παραμείνουν για πάντα στο περιθώριο. Η προσπάθεια για αναζωογόνηση μέσου ενός «redevelopment» κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητη.

Τομείς, όπου ήδη διαφαίνονται ευκαιρίες είναι η αγορά πολυτελών τουριστικών ακινήτων, δηλαδή  εξοχικών κατοικιών αλλά και ξενοδοχειακών μονάδων, σύγχρονα κτίρια γραφείων και εμπορικά ακίνητα, οικονομικοί χώροι για start ups, logistics, πολυτελείς οίκοι ευγηρίας (senior residences) και ειδικά κτίρια για βιομηχανική παραγωγή.

Η Ελλάδα έχει κάνει τα τελευταία χρόνια κυριολεκτικά άλματα στην αναδιοργάνωση του κρατικού της μηχανισμού. Η σημερινή κατάσταση κρίνεται σταθερή και σχεδόν όλες οι τιμές είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Οι προοπτικές σε αρκετούς τομείς είναι παραπάνω από ιδανικές και το δυναμικό τεράστιο. Με καλή προετοιμασία και με σωστές κινήσεις μπορεί σήμερα κανείς να αναπτύξει στην Ελλάδα ακίνητα, που θα έχουν μεγάλες αποδόσεις στα επόμενα έτη … η ελληνική αγορά ακινήτων απλά κάνει come back!   

—————–

Για οποιεσδήποτε διευκρινίσεις επικοινωνήστε μαζί μας στο (επαφή με την Μαββίδης + Συνεργάτες).