Συνέντευξη στην Ημερησία (24.03.2017)
ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ
Επενδυτές από Τουρκία και Βουλγαρία «χτυπάνε» ακίνητα στην Ελλάδα

Η ραγδαία άνοδος των αφίξεων στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, απεικονίζεται εν μέρει και στην αγορά των τουριστικών ακινήτων. Την προηγούμενη χρονιά υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον στον τομέα των ξενοδοχείων, όπου και επενδύθηκαν, περί τα 810 εκατ. ευρώ στις υφιστάμενες μονάδες. Αξιοσημείωτο δε είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών των συναλλαγών καταγράφηκε το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους, γεγονός που πιθανώς οφείλεται σε δυσμενείς εξελίξεις που σημειώθηκαν σε κάποιους ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς, όπως για παράδειγμα στην Τουρκία, αποτελώντας ουσιαστικά μία βάση επερχόμενης μεταστροφής του κλίματος στη χώρα μας. Διαφαίνεται να εντατικοποιούνται οι επενδύσεις στην Ελλάδα και στο εγγύς μέλλον αναμένεται να υπάρξει μεγάλη κινητικότητα στον τομέα αυτό.
Φυσικά, ισχυρή κινητικότητα υπήρξε και στην τουριστική κατοικία. Ήδη, στο πρώτο οκτάμηνο του 2016, οι επενδύσεις κεφαλαίων, εκτός χώρας, είχαν ξεπεράσει τα 120 εκατ. ευρώ.
• Ποιες εκτιμάτε πως είναι οι προοπτικές των τουριστικών ακινήτων;
Η τάση είναι ξεκάθαρη: Η Ελλάδα έχει πάλι ενδιαφέρον! Πριν από λίγες μέρες βρέθηκα στη διεθνή έκθεση ITB Berlin στη Γερμανία, μία από τις πιο σημαντικές εκθέσεις σχετικά με τον τουρισμό, απ’ όπου επιβεβαιώνονται οι προοπτικές ανάπτυξης.
Σε ξενοδοχειακό επίπεδο, υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον για επενδύσεις. Εντυπωσιακό ήταν, στις κατ΄ ιδίαν συναντήσεις που είχα, πως πέρα από τους κλασικούς νησιωτικούς τουριστικούς προορισμούς, πόλος ενδιαφέροντος αποτέλεσε η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Οι ενδιαφερόμενοι προτιμούν αρχικά υφιστάμενα κτίρια, που απαιτούν μικρές παρεμβάσεις, πιθανώς για να αποφύγουν τη χρονοβόρα διαδικασία της κατασκευής των έργων και την «εμπειρία της αδειοδότησης» στην Ελλάδα. Συνεπώς, μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται να παρουσιάσουν και τα τουριστικά ακίνητα των τραπεζών, όταν αυτά βγουν προς πώληση.
Η αυξητική πορεία στον τουρισμό, αναμένεται βάση και των τελευταίων προβλέψεων να διατηρηθεί και τα επόμενα έτη και εκτιμώ ότι θα χρειαστούν αρκετοί νέοι χώροι, προκειμένου να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση.
Μη ξεχνάμε, ότι γενικά στην Ελλάδα υπάρχει έλλειψη ξενοδοχείων πολυτελείας. Ενδεικτικά αναφέρω, ότι τα πεντάστερα ξενοδοχεία αποτελούν λιγότερο από το 5% του συνόλου των υφιστάμενων μονάδων. Συνεπώς, εδώ υπάρχει περιθώριο για επενδύσεις. Πέραν τούτου, ο υφιστάμενος ξενοδοχειακός στόλος, σε ένα μεγάλο κομμάτι, είναι παλαιός. Οι αντίστοιχες επενδύσεις αναβάθμισης θα πρέπει να θεωρηθούν, λοιπόν, επιβεβλημένες.
• Δεδομένων των τάσεων, αλλά και του ασταθούς κλίματος στη χώρα μας, τι να περιμένουμε το 2017;
Εκτιμώ, πως το 2017 θα είναι ένα είδος «μεταβατικού» διαστήματος. Αρκετοί επενδυτές βρίσκονται στο σημείο εκκίνησης, αναμένοντας να ξεκαθαρίσει το τοπίο στη χώρα μας. Εάν δεν υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο έως τα μέσα του έτους, τότε οι πιθανότητες μετά το καλοκαίρι να δούμε περαιτέρω αύξηση ενδιαφέροντος στα ελληνικά τουριστικά ακίνητα, θα είναι αρκετά μεγάλες. Γενικά, οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια είναι θετικές. Προφανώς, ακόμη καλύτερα θα ήταν τα πράγματα εάν δεν υπήρχαν κάποιες διαχρονικές παθογένειες, αλλά και η αρκετά ρευστή -προς το παρόν- κατάσταση.
• Σε ποια σημεία αναφέρεστε;
Αν και θα ήθελα να επικεντρωθούμε στα θετικά στοιχεία, οφείλουμε να επισημάνουμε την ογκώδη γραφειοκρατία, που ακόμα δημιουργεί προβλήματα στις επενδύσεις. Όλες οι διαδικασίες, όπως π.χ. αδειοδοτήσεις, θα πρέπει να απλοποιηθούν και να επιταχυνθούν. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να προστεθεί σαφώς και η βελτίωση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Η εκκρεμότητα της δεύτερης αξιολόγησης δημιουργεί μεγάλη αβεβαιότητα σε εγχώριους και ξένους επενδυτές, οι οποίοι διατηρούν στάση αναμονής. Θεωρώ πως θα υπάρξει αισθητή βελτίωση στις επενδύσεις σε τουριστικά ακίνητα, όταν κλείσει και αυτό το μέτωπο.
• Πώς βλέπετε την αγορά τουριστικής κατοικίας;
Έρευνες αποδεικνύουν περίτρανα ότι το ενδιαφέρον ξένων για κατοικίες κάθε είδους στην Ελλάδα, είναι αυξημένο. Σε κάποιες περιπτώσεις επενδύουν λόγω χαμηλής τιμής, ενώ σε άλλες προκειμένου να αποκτήσουν βίζα. Τα τελευταία χρόνια, το γραφείο μας υποστήριξε επενδυτές από Τουρκία και Βουλγαρία, οι οποίοι αγόρασαν κατοικίες, μεταξύ άλλων, και στη Θεσσαλονίκη. Η συγκεκριμένη κατηγορία αγοραστών προτιμά τις δύο μεγάλες πόλεις (Αθήνα – Θεσσαλονίκη) και κατά κύριο λόγο επιλέγουν ακίνητα σε καλές τοποθεσίες, όπως για παράδειγμα σε παραλιακά μέτωπα, που όμως θεωρούνται «ευκαιρίες». Συνήθως το 75% περίπου αναζητά ακίνητα 120 τ.μ. μεταξύ 200 με 300 χιλιάδες ευρώ ενώ το 15% των υποψήφιων επενδυτών από 300 χιλιάδες ευρώ και άνω.
Στο επίπεδο τουριστικής κατοικίας, εκτιμώ, πως θα συνεχίσει να υπάρχει ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές. Η ιδιωτικοποίηση των αεροδρομίων θα οδηγήσει σταδιακά σε αύξηση της ζήτησης, θεωρώντας δεδομένο, ότι οι βελτιωμένες υποδομές και η καλύτερη αεροπορική σύνδεση των διαφόρων προορισμών θα αποτελέσουν σημαντικά επιχειρήματα για τους ενδιαφερόμενους. Συνεπώς, και σε αυτόν τον τομέα οι προοπτικές είναι θετικές, φυσικά πάντα υπό τον όρο της πολιτικής σταθερότητας.
ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Υπάρχουν κενά και ευκαιρίες
• Κατά πόσο οι ιδιωτικοποιήσεις ακινήτων του ελληνικού δημοσίου ή θεματικές μορφές τουρισμού μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα νέων επενδύσεων;
Οι ιδιωτικοποιήσεις των ακινήτων του ελληνικού δημοσίου που είναι ακόμα διαθέσιμα, είναι ένας τομέας που παρουσιάζει ευκαιρίες. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι μεγαλύτερης κλίμακας ακίνητα, που βρίσκονται σε ιδιαίτερα ελκυστικές τοποθεσίες. Υπό προϋποθέσεις, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο μεγάλων επενδύσεων. Ευκαιρίες, θεωρώ, ότι υπάρχουν, και στις ιδιαίτερες μορφές τουρισμού, όπως στον ιατροφαρμακευτικό τουρισμό, τον θεματικό τουρισμό, τουριστικά πακέτα με ειδικές υπηρεσίες, αλλά και στον τουρισμό για συγκεκριμένες κατηγορίες τουριστών, όπως πολυμελείς οικογένειες, υπερήλικες, κ.λπ. Όλες αυτές οι δραστηριότητες απαιτούν εκτάσεις και χώρους και υπό αυτό το πρίσμα μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για νέες επενδύσεις σε τουριστικά ακίνητα. Τέλος, να αναφέρουμε ξανά την έλλειψη πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων. Εδώ απαιτείται η δημιουργία αντίστοιχων νέων μονάδων ή η βελτίωση – προσαρμογή υφιστάμενων μονάδων. Συνεπώς, η αναβάθμιση του ξενοδοχειακού στόλου σε συνδυασμό, μάλιστα, με την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αποτελούν δύο ακόμα ευκαιρίες για επενδύσεις σε τουριστικά ακίνητα τα επόμενα χρόνια. Νομίζω, πως μπορούμε να προσδοκάμε σε θετικές εξελίξεις στην αγορά τουριστικών ακινήτων.
• Την προηγούμενη χρονιά υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον στον τομέα των ξενοδοχείων, όπου και επενδύθηκαν, περί τα 810 εκατ. ευρώ στις υφιστάμενες μονάδες. Το μεγαλύτερο μέρος συναλλαγών καταγράφηκε το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους.
• Το 2017 θα είναι ένα είδος «μεταβατικού» διαστήματος. Αρκετοί επενδυτές βρίσκονται στο σημείο εκκίνησης, αναμένοντας να ξεκαθαρίσει το τοπίο στη χώρα μας. Εάν δεν υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις, οι πιθανότητες να δούμε αύξηση ενδιαφέροντος στα τουριστικά ακίνητα, θα είναι μεγάλες.
Για οποιεσδήποτε ερωτήσεις είμαστε πάντα στη διάθεσή σας. Επικοινωνήστε μαζί μας εδώ!