Τεχνικές Μελετητικές Εταιρίες _ Τέλος?

Η κρίση των τελευταίων ετών αδιαμφισβήτητα έχει επηρεάσει όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Έχοντας, όμως, απολέσει από το 2008 έως το 2014 συσσωρευτικά περίπου το 75% του κύκλου εργασιών του, ο κλάδος των κατασκευών όχι απλά έχει συρρικνωθεί, αλλά κυριολεκτικά κατακρημνίστηκε. Η ανεργία στα δεκάδες επαγγέλματα που σχετίζονται είτε άμεσα, είτε έμμεσα με τον τομέα των κατασκευών, βρίσκεται στα ύψη, και οδήγησε ήδη πολλούς επαγγελματίες του χώρου να αναχωρήσουν “για άλλες πολιτείες”, όπου ο κόσμος ευτυχώς δεν σταμάτησε ακόμα να οικοδομεί.

Οι μελετητές Μηχανικοί είναι μία από τις πληγείσες ομάδες, στην οποία ήδη συντελέστηκε μεγάλη φυγή προς το εξωτερικό – κοινώς ένα τεράστιο “brain drain”. Τις επιπτώσεις αυτής της πολύ αρνητικής εξέλιξης θα τις αισθανθούμε μετά από περίπου 10 έτη, όταν δηλαδή τα κενά και οι ελλείψεις έμπειρου ανθρώπινου δυναμικού πιθανώς θα εμφανιστούν έντονα.

Οι Μηχανικοί που για οποιουσδήποτε λόγους επέμειναν στην παραμονή τους στην Ελλάδα και δεν έφυγαν ακόμα (συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας), περιορίστηκαν εξ’ αναγκασμού κατά κόρον στους ρόλους του “διεκπεραιωτή υποθέσεων γύρω από τα ακίνητα“, όπως για παράδειγμα στις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων, και του “αδειολόγου” στα ελάχιστα – κυρίως πολύ μικρής κλίμακας – έργα,  που ακόμα συνεχίζουν να παρουσιάζονται … πάντα με την ελπίδα, ότι σύντομα “θα γυρίσει η αγορά, κι εμείς πρέπει να είμαστε εδώ”. Έτσι δημιουργήθηκαν, ή πιο σωστά προέκυψαν, αρκετά γραφεία “one-man-show”, κυρίως Μηχανικών που έμειναν άνεργοι, που με έδρα το ανοίκιαστο κατάστημα των γονιών ή το πρώην υπνοδωμάτιο του γιού που έφυγε για το ψωμί της ξενιτειάς, παλεύουν για τη δική τους επιβίωση και την κάλυψη των υποχρεώσεών τους.

Σε αντίθεση με τους παλιότερους, πολλοί νέοι απόφοιτοι Μηχανικοί εξαναγκάστηκαν να απασχοληθούν σε παντελώς άσχετους τομείς, όπως για παράδειγμα σε ταχυφαγεία και οινοποτοία. Όσο λυπηρό και αν ακουστεί αυτό, τα άτομα αυτά πιθανότατα δε θα έχουν ποτέ την ευκαιρία να εργαστούν στην Ελλάδα πάνω στο αντικείμενο που κάποτε με μεγάλα όνειρα σπούδασαν, αλλά ούτε και να αποκτήσουν κάποια ελάχιστη εμπειρία που θα τους επέτρεπε να χτυπήσουν την πόρτα κάποιας μεγάλης εταιρίας του εξωτερικού. Βλέπετε, η ενασχόληση σε ταχυφαγείο, δυστυχώς δεν αποφέρει κανένα πλεονέκτημα στο βιογραφικό τους.

Τεράστιο πρόβλημα έχει δημιουργηθεί, όμως, κυρίως στις τεχνικές μελετητικές εταιρίες, που ήδη εξαναγκάστηκαν σε “άτακτη” συρρίκνωση και κατά συνέπεια σε απώλεια μεγάλου μέρους της τεχνογνωσίας και της εμπειρίας τους. Μην ξεχνάμε, ότι το κεφάλαιο των μελετητικών εταιριών δεν είναι ούτε τα καλά λογισμικά, αλλά ούτε και οι εντυπωσιακές εγκαταστάσεις. Είναι το ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο ακόμα και εάν δεν έχει απολυθεί μέχρι σήμερα, βρίσκεται για καιρό πλέον σε ένα είδους modus stand-by, μένει στάσιμο και δεν εξελίσσεται. Συνεπώς, οι τεχνικές μελετητικές εταιρίες της Ελλάδος μένουν σε σχέση με τον ανταγωνισμό πίσω, και η ολική απόκλισή τους από την αγορά είναι το λογικό επακόλουθο, που είναι θέμα χρόνου να συμβεί. Έπειτα, η συρρίκνωση των εταιριών τις αποκλείει και από μελλοντικές συμμετοχές σε μεγάλα έργα που ίσως, επιτέλους, κάποτε προκύψουν.

Λόγω των ισχυόντων ακραίων συνθηκών της αγοράς των κατασκευών, επικρατεί δικαιολογημένα σε όλους τους εμπλεκόμενους στον κατασκευαστικό κλάδο μεγάλος προβληματισμός, για το τι πρέπει να πράξουν. Ειδικά, όμως, οι τεχνικές μελετητικές εταιρίες θα πρέπει να αναρωτηθούν για τις πραγματικές προοπτικές της αγοράς, και για το ποιο θα είναι το δικό τους αύριο σε αυτήν. Θα πρέπει να βρουν την μελλοντικά για αυτούς ενδεδειγμένη μορφή, βλέποντας τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αγοράς, αλλά και τις προκλήσεις που θα αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν. Τέλος, θα πρέπει να αναρωτηθούν και να απαντήσουν ειλικρινώς αν το μέχρι σήμερα καθιερωμένο και γνωστό μόρφωμα “ελληνική τεχνική μελετητική εταιρία” είναι μελλοντικά βιώσιμο στην εγχώρια αγορά. Σημειωτέο, ότι για διάφορους λόγους, ελάχιστες ελληνικές εταιρίες έχουν τη δυνατότητα της ενασχόλησης σε έργα του εξωτερικού. Η ανάλυση θα πρέπει να γίνει και υπό το πρίσμα του μερικώς “αθέμιτου ανταγωνισμού” από συναδέλφους που εδρεύουν στο ημιυπόγειο κατάστημα – γραφείο τους, εξοπλισμένοι μόνο με το μυαλό τους και με έναν υπολογιστή. Έχοντας πολλαπλώς λιγότερα πάγια έξοδα, έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν κάποιες υπηρεσίες σε χαμηλότερο κόστος. Αυτό προφανώς αφορά υπηρεσίες χαμηλής έντασης γνώσης, που όμως δυστυχώς στις μέρες μας αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι των υπηρεσιών που αναζητούνται.

Συμπερασματικά, οι τεχνικές μελετητικές εταιρίες είναι τα μεγάλα θύματα της παρούσης κατάστασης, και οι πιθανότητες να λειτουργήσουν ξανά όπως πρότινος είναι ελάχιστες. Θεωρώντας δεδομένο, ότι η ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας έπεται κατά περίπου 12 μήνες της ανάκαμψης της οικονομίας, η βελτίωση της καθημερινότητας αργεί ακόμα αρκετά, και αυτό προοιωνίζει κι άλλα λουκέτα στο χώρο. Οι λάτρεις της “ελεύθερης αγοράς” πιθανώς θα δουν την εξέλιξη αυτή ως φυσιολογικό επακόλουθο της υγιής λειτουργίας της αγοράς, αν και η αγορά είναι βαριά άρρωστη. Οι απώλειες, όμως, πιθανώς να είναι οριστικές. Σε κάθε περίπτωση, οι συνέπειες για τον κλάδο που θα φανούν στο μέλλον είναι ακόμα άγνωστες, θα είναι σίγουρα όμως τραγικές, καθώς θα επηρεαστεί ουσιαστικά η ποιότητα των υπηρεσιών. Η συρρίκνωση των εταιριών, άλλωστε, έχει ήδη επιφέρει τεράστια απώλεια εμπειρίας και τεχνογνωσίας, πιθανώς ακόμα και των μέχρι πρότινος ανταγωνιστικών τους πλεονεκτημάτων. Κάποια έργα ίσως να μην μπορούν να μελετηθούν πλέον καν στην Ελλάδα. Η εξαφάνιση αυτού του είδους εταιριών θα αποτελέσει την ταφόπλακα γενικά του τομέα των μελετών για μεγάλα έργα στην Ελλάδα. Να θεωρήσουμε δεδομένο, ότι τα μικρά γραφεία δεν έχουν τα μέσα, την τεχνογνωσία και τη δυναμικότητα να ανταποκριθούν σε απαιτήσεις μεγάλων και ειδικών έργων. Η περαιτέρω αρνητική πορεία θα οδηγούσε νομοτελειακά κι άλλες μελετητικές εταιρίες στο τέλος, και μία ομάδα του οικοδομικού κλάδου, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για σχεδόν όλες τις άλλες ομάδες του κλάδου, πιθανώς να εξαφανιζόταν.

Κάποτε όμως στο μέλλον, θα υπάρξουν στην Ελλάδα σίγουρα “φυσιολογική” οικοδομική δραστηριότητα και μεγαλύτερα έργα . Τότε, το κενό θα πρέπει να αναπληρωθεί και πάλι. Μόνο, που εάν έως τότε έχουν μείνει ελάχιστες μελετητικές εταιρίες και ελάχιστα μυαλά με ικανοποιητική γνώση στην Ελλάδα, τις αντίστοιχες υπηρεσίες θα πρέπει να τις εισάγουμε πλέον από την “ελεύθερη αγορά” του εξωτερικού. Για την Ελλάδα, που έχει παράδοση στο να διώχνει κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας από τα εδάφη της και μετά να αγοράζει τα αντίστοιχα προϊόντα και τις υπηρεσίες ακριβά από το εξωτερικό, η εξέλιξη αυτή δεν θα είναι κάτι το καινούριο. Για την κατασκευαστική αγορά, όμως, θα είναι ένα γερό πλήγμα και μία τεράστια απώλεια με πολλές επιπτώσεις για την μελλοντική ανάπτυξη του κλάδου. Ας το λάβουμε αυτό σοβαρά υπόψη …

——–

Για οποιεσδήποτε διευκρινίσεις μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας πατώντας εδώ! Σας καλούμε να γνωρίσετε την Μαββίδης + Συνεργάτες (αρχική σελίδα).